Jak wspomóc działanie układu limfatycznego za pomocą fitoterapii?
Jak wspierać układ, który w naszym organizmie
nie ma swojej pompy, by działał sprawnie i chronił nas przed poważnymi chorobami?
Wieki temu Hipokrates pisał już o białej krwi w węzłach chłonnych, a Arystoteles
odnalazł włókna zawierające bezbarwny płyn, zlokalizowane między naczyniami
krwionośnymi i nerwami. Dziś niektórzy układ limfatyczny nazywają nawet
kanalizacją organizmu.
Co to jest układ limfatyczny
Składa się z naczyń limfatycznych, które stanowią układ otwarty, oraz narządów
limfatycznych (szpik kostny, śledziona, węzły chłonne, wyrostek robaczkowy,
grasica, która z czasem zanika oraz migdały, które również ulegają zmniejszeniu).
W naczyniach limfatycznych krąży limfa - zwana inaczej chłonką. Stanowi ok. 16
proc. naszego ciała. Ma konsystencję przezroczystą lub lekko żółtą. Powstaje przez
przeciekanie osocza z naczyń włosowatych układu krwionośnego. Jej skład zależy
od funkcji i stanu narządu, z którego jest odprowadzana. Różni się od właściwego
osocza m.in. tym, że zawiera więcej tłuszczów, mimo że jej właściwości fizyczne są
podobne.
Jak działa limfa
Limfa transportuje składniki odżywcze z krwi do tkanek i odwrotnie. Pomaga usunąć
z nich nadmiar płynów oraz transportuje tłuszcze. To właśnie w niej dojrzewają
limfocyty, czyli komórki układu odpornościowego - obrońcy naszego organizmu. W
skład limfy wchodzą leukocyty, komórki apoptotyczne i śródbłonkowe oraz produkty
metaboliczne. Jest ona produktem wysokobiałkowym, a zaburzenia jej odpływu
mogą doprowadzić do stanu zapalnego w obrębie obrzękniętych tkanek lub
miejscowego upośledzenia odporności.
Najpoważniejszymi zaburzeniami związanymi z nieprawidłowym
przepływem limfy są:
Limfadenopatia - czyli ogólne powiększenie węzłów chłonnych w całym orgazmie
Splenomegalia - czyli powiększenie śledziony, która jest największym narządem
limfatycznym. Najczęściej powiększenie wskazuje na infekcję, ale może mieć też
podłoże rozrostowe (różnego rodzaju nowotwory)
Kluczowym problemem układu limfatycznego jest fakt, że nie posiada, jak układ
krwionośny, swojej własnej pompy. Ruch limfy w naczyniach powodowany jest za
pomocą ruchów mięśni, bo naczynia limfatyczne położone są właśnie wzdłuż mięśni.
Limfa powinna być cały czas w ruchu, by była czysta i by mogła spełniać swoje
funkcje.
Funkcje układu limfatycznego
- utrzymywanie odpowiedniego składu płynu tkankowego i cytoplazmy
komórek, - usuwanie obumarłych i zmutowanych komórek,
- transportowanie produktów uwalnianych przez komórki (enzymy, cytokiny i
inne), - usuwanie obcych substancji organicznych (bakterii, wirusów, grzybów) i
nieorganicznych, - zbieranie substancji toksycznych i odprowadzanie je do węzłów chłonnych,
skąd są transportowane do nerek i usuwane z organizmu.
Skutki zaburzenia przepływu limfy.
Sprawne działanie układu limfatycznego zależy głównie od elastyczności tkanki
łącznej. Gdy staje się zbyt miękka i przepuszczalna, toksyny, zamiast wędrować do
węzłów chłonnych, przenikają do innych tkanek. Gdy dojdzie do zablokowania ruchu
limfy, bardzo szybko odczuje to cały organizm: będą się rozwijać obrzęki m.in. nóg,
twarzy, dłoni, szyi i okolic pach, pojawią się silniejsze odczyny alergiczne, częstsze
infekcje, stany zapalne, chroniczne zmęczenie, nadwaga czy wypryski skórne i
cellulit.
Zioła sposobem na poradzenie sobie z zastojem limfy
W zapobieganiu nieprawidłowości odpływu chłonki, a tym samym zwiększeniu
stężenia substancji obciążających układ limfatyczny w przestrzeni
międzykomórkowej, najważniejszy jest oczywiście ruch. To on pozwala na
pobudzenie mięśni w całym organizmie i tym samym poruszenie limfy. Istotne jest
także nawodnienie, właściwe oddychanie, masaże ciała oraz odpowiednie
odżywianie, by odbudować odpowiednią strukturę limfy. Z pomocą także już w
konkretnych dolegliwościach przychodzą również zioła, które są nieocenionym
sposobem na pozbycie się zastojów limfatycznych
Najpopularniejsze zioła wspierające układ limfatyczny
Bodziszek
Do odtruwania limfy stosowany jest najbardziej znany przedstawiciel grupy
bodziszków: bodziszek cuchnący. Stosuje się go zarówno wewnętrznie jak i
zewnętrznie. Zewnętrznie w formie okładów i maści, wewnętrznie w formie naparów.
Substancje czynne w nim zawarte to goryczka, związki garbnikowe, flawonoidy oraz
olejek eteryczny
Bodziszek ma działanie oczyszczające, odtruwające, ściągające oraz
rozpuszczające. Substancje trujące są jednocześnie wyciągane z organizmu i
rozpuszczane. Bodziszek aktywuje i stymuluje przepływ limfy, wskutek czego układ
limfatyczny jest skutecznie odtruwany i oczyszczany.
Herbatka z bodziszka
Żeby przygotować herbatę z bodziszka, należy 1 -2 łyżeczki zioła zalać ok. 200 ml
wrzącej wody i odstawić do zaparzenia. PO 10 min napar odcedzić i pić 2 - 4
filiżanek dziennie.
Kasztanowiec
Najważniejsze substancje czynne wpływające na funkcjonowanie układu
limfatycznego znajdują się w nasionach kasztanowca. Zawierają m.in. escyny.
Escyna zabezpiecza ściany naczyń, i tym samym zapobiega gromadzeniu się wody
w tkankach. Wspiera także ukrwienie oraz odpływ krwi do serca. W ten sposób
uzyskuje się działanie przeciwobrzękowe i wzmacniające żyły. Ponadto pobudzony
zostaje przepływ limfy, co pozwala uniknąć zatoru limfatycznego. Escyna ma także
działanie przeciwzapalne.
Nasiona kasztanowca stosować można tylko w formie gotowych preparatów. Można
je kupić w postaci tabletek, kapsułek, maści i żeli. Stosowane są do pobudzenia
przepływu limfy oraz przy niewydolności żył, żylakach, hemoroidach nocnych
skurczach łydek i obrzękach.
Mniszek
Używa się go w fitoterapii bardzo wszechstronnie jako zioła z korzeniami. Roślina
zawiera przede wszystkim taraksacynę (goryczki), sterole, karotenoidy, związki
garbnikowe, flawonoidy, inulinę, substancje śluzowe i potas.
Jeśli chodzi o działanie mniszka na układ limfatyczny, to odtruwa on limfę i aktywuje
jej przepływ.
Herbatka z mniszka
Do przygotowania herbaty używa się zioła mniszka. Należy zalać 1 - 2 łyżeczki zioła
150 ml gotującej się wody i odstawić do zaparzenia pod przykryciem na 15 min.
Mniszek można łączyć z pokrzywą w celu przygotowania specjalnej mieszanki
odwadniającej.
Skrzyp polny
Usuwa nadmiar limfy z tkanki. Wspiera układ limfatyczny i jego oczyszczanie. Jest
wykorzystywany w terapii przepłukującej w chorobach bakteryjnych i wirusowych
oraz zapaleniu miedniczki nerkowej. W tej terapii nie należy go jednak stosować w
przypadku obrzęków oraz problemach z funkcjonowaniem serca i nerek
Herbatka ze skrzypu
2- 3 łyżeczki (2-4 gr) zioła skrzypu zalać 150 ml gorącej wody, zostawić do
zaparzenia na 10 min. Pić 3 - 4 razy dziennie odcedzony napar,
Nostrzyk
Zioło nostrzyka stosowane jest przeważnie w formie herbaty lub kapsułek dla
pobudzenia układu limfatycznego i do rozbijania zatorów limfatycznych. Zawarta w
nostrzyku kumaryna usuwa nagromadzoną w tkankach wodę i zatory. Dodatkowo
poprawia się ukrwienie oraz poziom przepływu płynów w układzie żylnym i układzie
limfatycznym. Nostrzyk zwiększa odporność naczyń krwionośnych i zmniejsza
przepuszczalność naczyń włosowatych. Działa także przeciwzapalnie.
Wskazaniami do stosowania zioła nostrzyka są: przewlekła niewydolność żył,
zapalenie żył, zatory limfatyczne oraz ograniczona czynność układu limfatycznego.
Herbatka z nostrzyka
Żeby przygotować herbatkę z nostrzyka, należy zalać łyżeczkę zioła ok. 200 ml
wrzącej wody. Po 10 min odcedzić. Trzeba pamiętać, że zawarta w nostrzyku
kumaryna, rozrzedza krew, dlatego herbatki z nostrzyka nie należy pić podczas
przyjmowania środków obniżających krzepliwość krwi
Nostrzyk można wykorzystać także zewnętrznie w postaci kompresów. Takie
kompresy zwiększają ukrwienie oraz odpływ limfy z zablokowanych tkanek. Żeby
przygotować kompres, należy dwie łyżki zioła zalać litrem wody i gotować ok. 20
min. Po przestudzeniu zamoczyć a naparze bandaż i przyłożyć do
problematycznego miejsca na ciele.
Z nostrzyka można przygotować także olej, który wspiera ukrwienie, odblokowuje
tkanki i działa przeciwobrzękowo. Do przygotowania oleju trzeba drobno posiekać
ok. 20 gr nostrzyka i dodać do niego wysokiej jakości oliwy bądź oleju. Mieszankę
należy odstawić na 4-6 tyg. Następnie przefiltrować ją i przechowywać w ciemnej
butelce. Olej stosowany jest zewnętrznie. Pobudza prepływ limfy, zmniejsza
zmęczenie nóg i pomaga w przypadku chorób żył i przy obrzękach.
Przytulia czepna
Przytulia czepna jest pospolitym chwastem, należącym do rodziny marzanowatych.
Jej ziele zawiera: glikozydy irydoidowe (asperulozyd, monotropeinę), kumaryny,
garbniki, saponiny, kwasy organiczne (cytrynowy, galusowy), flawonoidy (rutynę,
pochodne kwercetyny), antrachinony, olejek eteryczny, gorycze, krzem i witaminę C.
Przytulia czepna jest tradycyjnie stosowana w leczeniu chorób układu moczowego
(kamicy moczowej, infekcji pęcherza moczowego), obrzęków limfatycznych, stanów
zapalnych migdałków i węzłów chłonnych. Używa się jej również w kuracjach
detoksykacyjnych. Przytulia czepna ma właściwości moczopędne,
przeciwobrzękowe i oczyszczające. Działa ściągająco, przeciwzapalnie,
rozkurczowo, antyseptycznie, napotnie. Usprawnia krążenie krwi, pobudza układ
limfatyczny i przyspiesza przemianę materii. Wspomaga pracę wątroby, śledziony i
trzustki. Przywraca prawidłową retencję wody w organizmie.
Znajdujący się w roślinie krzem poprawia strukturę tkanki łącznej i ogranicza
powstawanie cellulitu. Saponiny, glikozydy, flawonoidy, kumaryny, antrachinony
pobudzają pracę nerek, wzmagają usuwanie wody wraz z moczem i potem,
odkażają układ moczowy, ograniczają wytrącanie się złogów, hamują stany zapalne i
wysięki. Działają rozkurczowo na mięśnie gładkie układu moczowego i ułatwiają
wydalenie złogów wraz z moczem. Dodatkowo związki te usprawniają przepływ
chłonki i wspomagają usuwanie toksyn. Zawarte w przytulii flawonoidy wpływają
dobroczynnie na układ krążenia – wzmacniają naczynia krwionośne i zmniejszają ich
przepuszczalność.
To najpopularniejsze z ziół stosowanych w problemach z przepływem limfy. Jest też
wiele innych, które są w stanie wspierać nasz organizm w usuwaniu zastojów oraz
usprawniać przepływ chłonki i jej prawidłowe działanie. Warto sprawdzić ich
działanie, zanim zdecydujemy się na farmaceutyczne leczenie.
Źródła:
“Fitoterapia zastojów limfatycznych” Artur Rakowski
“Oczyszczanie limfy. Podstawa detoksu organizmu” Fetzner Angela
www.naturoterapiawpraktyce.pl